Pisso-chin(-de-Mattmark)
Taraxacum mattmarkense
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Pisso-chin, Pisso-can, Pisso-au-lié, Mourre-pourcin, Cicourèio-de-prat.
Nom en français : Pissenlit de Mattmark.
Descripcioun :Lou pisso-chin-de-Mattmark (Lau aupin dóu Valais) trachis en auto mountagno dins li pelouso roucaiouso cauquiero. Flouris au desneva. Se recounèis majamen à si ligulo en tubo jauno daurado à rouginasso sus li bord. Pamens fau verifica que i'ague d'alo sus li pecou (courtet) di fueio, qu'isto uno meno proche, Taraxacum cucculatum, emé de long pecou sènso alo. Apoudèn que li bratèio soun banarudo amé de bord roso e que i'a pas o gaire d'agriero.
Usanço :Li pisso-chin soun de bònis ensalado champanello. Fan pissa e ajudon à la digestioun.
Port : Erbo
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Taraxacum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >5
Ø (o loungour) enflourejado : 14 à 20 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 2100 à 2800 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Juliet à avoust
Liò : Pelouso roucaiouso
- Esboudèu
Estànci : Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Taraxacum mattmarkense Soest, 1959
Mourdudo
Succisa pratensis
Caprifoliaceae Dipsacaceae
Àutri noum : Cap-d'ase, Flour-de-la-véuso, Véuso.
Noms en français : Succise, Mors-du-diable.
Descripcioun :La mordudo trachis en coulounìo dins li prado umido ; es uno planto pulèu raro au nostre. Se recounèis à si lòngui fueio en lanço e à sa racino coupado coume s'èro mordudo (d'aqui lou noum). I'a quatre petalo à la flour e li bratèio sèmblon de fueio.
Usanço :La mordudo es uno planto couneigudo pèr sougna li malautié de pèu coume la rougno o la rasco e apasima lou prusi. Lucho peréu contro lou raumas (espetouranto). Coume lis àùtris escabiouso, es utilisado à la primo coume depurativo "pèr neteja lou sang". Se fai uno tenchuro jauno emé li flour.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 120 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Succisa
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Dipsacaceae
Ordre : Dipsacales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 0,8 à 1,2 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Setèmbre à óutobre
Liò : Prado umido
- Palun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Succisa pratensis Moench, 1794